काठमाडौं– कृषि विज्ञान विषयका नेपाली विद्यार्थी प्रशिक्षार्थी कामदारका रुपमा दक्षिण कोरिया जान पाउने भएका छन्। कृषि विज्ञान विषयमा स्नातक गरेका विद्यार्थीहरुलाई सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमअन्तर्गत दक्षिण कोरिया पठाउने गरी सम्झौता भएको हो।
यसबारे गत कार्तिक १६ गते नेपालका कृषि तथा पशुपंक्षी विकासमन्त्री बेदुराम भुसाल र गणतन्त्र कोरियाका कृषि खाद्य तथा ग्रामिण मामिलामन्त्री चुङ्ग व्हाङ्गक्वुनबीच द्वीपक्षीय सम्झौता भएको थियो।
कृषि मन्त्रालयका प्रवक्ता सवनम शिवाकोटीले कृषिका विद्यार्थीलाई सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रम अन्तरगत कोरिया पठाउने गरी सम्झौता भएको बताइन्। कोरिया जाने बाटो खुले पनि कहिले पठाउने, कति विद्यार्थी पठाउने भन्ने विषयमा तत्काल छलफल भइ नसकेको प्रवक्ता सिवाकोटीको भनाइ छ।
‘कृषि विषयअन्तर्गतका स्नातक तहमा अध्ययनरत विद्यार्थीलाई सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमअन्तर्गत कोरिया जानसक्ने गरी सम्झौता भएको हो। जसअनुसार कृषिमा स्नातक पढेका विद्यार्थी प्रशिक्षार्थी कामदारको रुपमा जान पाउने त भयो। तर कहिले पठाउने, कसरी पठाउने भन्ने विषयमा भने छलफल भएको छैन,’ उनले भनिन्।
यसअघि कृषि विज्ञानमा स्नातक अध्ययनरत विद्यार्थी सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमअन्तर्गत इजरायलमा जाने गरेका थिए। सोही कार्यक्रमका लागि इजरायल गएका १० जना विद्यार्थीले गत महिना हमास विद्रोहीको आक्रमणमा ज्यान गुमाएका थिए। इजरायलमा अझै १ जना नेपाली विद्यार्थी बेपत्ता छन्। हमास समूहको आक्रमणपछि सरकारले इजरायलमा सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमअन्तर्गत नेपाली विद्यार्थी जाने व्यवस्थामा रोक लगाएको छ।
इजरायलको कार्यक्रम युद्धका कारण प्रभावित भएपछि वैकल्पिक गन्तव्यको रुपमा सरकारले दक्षिण कोरिया छनोट गरेको छ।
कृषि विषयमा स्नातक सकेका नेपाली विद्यार्थी र युवा कृषि उद्यमीलाई बढीमा २ वर्ष सम्मका लागि कृषिमै सिक्दै र कमाउँदै कार्यक्रममा लैजान सक्ने विषय समझदारीमा समेटिएको मन्त्रालयका उपसचिव डालप्रसाद पुडासैनीले बताए। ‘इजरायलमा यस्तो कार्यक्रम प्रभावित भएपछि नयाँ विकल्पको रुपमा दक्षिण कोरियालाई लिइएको हो। समझदारीको कार्यान्वयन सुरु भएपछि नेपालीहरु दक्षिण कोरिया जान सक्छन,’ उनले भने।
दक्षिण कोरियासँग भएको कृषि विकास समझदारीमा २ प्रकारका प्रशिक्षार्थी कामदार पठाउने मोडलको प्रस्ताव गरिएको छ। जसमा नेपालमा नयाँ ढंगबाट कृषि उद्यममा काम गरिहेका युवा कृषि उद्योगी र कृषिमा स्नातक पढेका विद्यार्थी रहेको उनको भनाइ छ।
कृषिमा दक्षिण कोरियाले गरेको विकासबाट सिकेर नेपालमा यसको प्रयोगका लागि यस्तो कार्यक्रम अघि सारिएको मन्त्रालयको दाबी छ।
८ बुँदामा प्रारम्भिक सहमतिमा समझदारी गरेको दक्षिण कोरियाले यसको विस्तृत् सम्झौता भने केही समय पछि गर्नेछ। कृषिमा सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमका लागि जानेहरुको प्रक्रिया यसअघि कोरियाले लैजाने गरेको ईपीएस प्रणाली भन्दा फरक हुने मन्त्रालयले जनाएको छ।
जीविका कृषि विज्ञान कलेजको छुट्टै सम्झौता
यस्तै जीविका कृषि विज्ञान कलेजले आफ्ना विद्यार्थीलाई सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमअन्तर्गत कोरिया पठाउने सम्झौता गरेको छ। सुनसरीको रामधुनीमा रहेको जीविका कृषि सहकारी संस्थाले सञ्चालन गरेको जीविका कृषि विज्ञान कलेजले सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमका लागि १ वर्ष विद्यार्थीलाई कोरिया पठाउने भएको हो।
बिएससी एजी ४ वर्षे कोर्स अध्ययन गर्ने विद्यार्थीलाई पढ्दै कमाउँदै कार्यक्रमका लागि १ वर्ष कोरिया पठाउने सम्झौता भएको कलेजका व्यवस्थापक शिवकुमार डाँगीले बताए। तर उक्त सम्झौता कृषि मन्त्रालयअन्तर्गत भएको सम्झौताअनुसार नभएको, कलेजको आफ्नै भएको उनले बताए।
‘कोरिया र हाम्रो कलेजबीच १ महिना अगाडि सम्झौता भएको हो। तर कहिलेदेखि पठाउने भन्नेबारे अहिले टुंगो लागिसकेको छैन,’ उनले भने,‘हाम्रो कलेजमा भर्ना हुनलाई कृषि तथा वन विज्ञान विश्वविद्यालयबाट परीक्षा दिइ छनौट भइसकेका विद्यार्थी हुनुपर्छ। सिक्दै कमाउँदै कार्यक्रमअनुसार कलेजमा भर्ना भएका विद्यार्थीले कोर्षको अन्तिम वर्ष कोरिया जाने र उताबाट फर्किएपछि मात्रै सर्टिफिकेट पाउने छन्।’
सहकारीले २०७५ सालदेखि जीविका कृषि विज्ञान कलेज सञ्चालन गर्दै आइरहेको छ। कृषि तथा वन विज्ञान विश्वविद्यालय चितवनबाट कलेजले ५० जनाको कोटा प्राप्त गरेको छ। तर विश्वविद्यालयले गत शैक्षिक सत्र २०७९–८० मा विद्यार्थी नै पठाएको थिएन्। नयाँ शैक्षिक सत्रका लागि विद्यार्थी आउने कलेजका व्यवस्थापक डाँगीले बताए।
कलेजमा पहिलो वर्ष २४, दोस्रो वर्ष १५, तेस्रो वर्ष २९ र चौथो वर्ष २८ विद्यार्थी भर्ना भएका थिए। सहकारी संस्थाले कलेज परिसरको २० बिघा क्षेत्रमा कृषि परियोजना सञ्चालन गरिरहेको छ। कलेजले आफ्नै क्षेत्रफलमा गाईपालन, बंगुर, बाख्रा र माछा पालनसँगै मेवा खेती, फूल खेती, ड्रागन फ्रुट खेती र मौसमी तरकारी खेती गरिरहेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749200817.png)
