काठमाडौं– असोजको अन्तिम साता कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारमा सुकेको प्याजको औसत मूल्य ७६.४० रुपैयाँ रहेको थियो। कात्तिकको दोस्रो सातमा आइपुग्दा प्याजको मूल्य बढेर १२२.५० रुपैयाँ पुगेको छ।
जसअनुसार दुई सातामै प्याजको थोक मूल्य प्रतिकिलो ६०.३४ प्रतिशतले बढेको पाइएको छ। थोक मूल्यमै ६० प्रतिशतले बढ्दा खुद्रा बजारमा प्याजको मूल्य दोब्बरभन्दा बढीले बढेको व्यवसायीहरु बताउँछन्।
मंगलबार प्याजको थोक मूल्य न्यूनतम प्रतिकिलो १२० रुपैयाँदेखि अधिकतम १२५ रुपैयाँ पुगेको कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले जनाएको छ। असोजको अन्तिम सातामा कालीमाटीमा उक्त प्याजको थोक मूल्य प्रतिकिलो न्यूनतम ७५ रुपैयाँदेखि अधिकतम ७८ रुपैयाँ रहेको थियो। त्यतिबेला खुद्रा बजारमा प्याजको मूल्य प्रतिकिलो ८० रुपैयाँ रहेको थियो।
अहिले खुद्रा बजारमा प्याजको मूल्य प्रतिकिलो १४० रुपैयाँदेखि १७० रुपैयाँसम्म पर्न थालेको छ। दुई सातामै प्याजको मूल्य दोब्बरभन्दा बढीले वृद्धि हुँदा आफूहरु मारमा परेको उपभोक्ताहरुको गुनासो छ।
भारतले निर्यातमा कढाई गर्दा बढ्यो मूल्य
भारतले प्याज निर्यातमा मूल्य वृद्धि गरी कडाई गरेसँगै नेपाली बजारमा यसको प्रभाव परेको प्याज व्यवसायीहरु बताउँछन्। तर, भारतले निर्यातमा कढाई गर्नुअघि नै बजारमा प्याजको मूल्य बढेको पाइएको छ।
गत असोज दुई गते नै कालीमाटी तरकारी बजारमा प्याजको मूल्य ५०.१२ प्रतिशतले बढेको समितिले जनाएको छ। त्यतिबेला ५०.१२ प्रतिशतले बढेर प्याजको मूल्य प्रतिकिलो न्यूनतम ८० रुपैयाँदेखि अधिकतम ८४ रुपैयाँ पुगेको थियो।
गत शनिबार (कात्तिक ११ गते) मात्रै भारतको वाणिज्य व्यापार मन्त्रालयको अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार महानिर्देशनालयले सुकेको प्याज निर्यातमा कडाई गर्न एक सूचना जारी गरेको छ। भारतमा उत्पादन हुने बैंकलोर रोज र कृष्णपुरम जातको सुकेको प्याजको निर्यात मूल्य न्यूनतम ८ सय अमेरिकी डलर प्रति मेट्रिकटन हुनुपर्ने उल्लेख छ। सो नियम आगामी डिसेम्बर अन्तिम (पुस दोस्रो साता) सम्म कायम रहने उक्त सूचनामा उल्लेख छ।
आन्तरिक बजारमा प्याजको मूल्यमा भएको वृद्धि र यसले उपभोक्तामा पर्ने महँगी नियन्त्रण गर्न भारतले प्याजको निर्यातलाई थप महँगो बनाएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरुले जनाएका छन्। भारतीय सञ्चार माध्यमका अनुसार भारतीय बजारमा पछिल्लो २ सातामा प्याजको मूल्य १६ प्रतिशतसम्मले बढेर भारु ८० रुपैयाँ (१ सय २८ नेपाली रुपैयाँ) प्रतिकिलोसम्म पुगेको पाइएको छ।
यसका साथै भारतले निर्यातमा पनि उच्च मूल्यवृद्धि गरेपछि यसको प्रभाव नेपाली बजारमा पनि परेको छ। असोजको अन्तिम सातामा नेपाली खुद्रा बजारमा प्रतिकिलो ८० रुपैयाँमा पाइने भारतीय सुकेको प्याजको मूल्य अहिले १४० देखि १७० रुपैयाँसम्म पर्न थालेको हो।
शत प्रतिशत प्याज भारतबाट आयात
नेपालीको भान्सामा खपत हुने शत प्रतिशत प्याज भारतबाटै आयात हुने गरेको कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिका सूचना अधिकारी विनय श्रेष्ठ बताउँछन्।
चालू आर्थिक वर्ष (२०८०/८१) को तीन महिना (साउनदेखि असोज मसान्तसम्म) मा मात्रै १ अर्ब ३३ करोड १४ लाख ८१ हजार रुपैयाँको ३२,१७५.७९ मेट्रिक टन प्याज आयात भएको केन्द्रीय भन्सार कार्यालयले जनाएको छ। अघिल्लो आर्थिक वर्ष ०७९/०८० मा ६ अर्ब ७५ करोड ९ लाख २३ हजार रुपैयाँको १८०१९०.२४ मेट्रिक टन प्याज आयात भएको थियो।
यस्तै ०७८/०७९ मा ६ अर्ब १७ करोड ५ लाख ७१ हजार रुपैयाँको १६८५४०.५६ मेट्रिक टन प्याज आयात भएको थियो। यस्तै, आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा २ अर्ब ४६ करोड ८२ लाख ३६ हजार रुपैयाँको ६२ हजार ७५४ मेट्रिक टन प्याज आयात भएको थियो। २०७६/०७७ मा ७७ हजार ५४४ मेट्रिक टन प्याज आयात हुँदा २ अर्ब ९७ करोड ६८ लाख ९ हजार रुपैयाँ बाहिरिएको थियो।
आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा ५ अर्ब २६ करोड ९६ लाख १४ हजार रुपैयाँको १ लाख ६७ हजार मेट्रिक टन प्याज आयात भएको थियो।
घट्यो आयात
भारतीय बजारमा प्याजको मूल्य बढेपछि त्यसको असर नेपाली बजारमा पनि परेको श्रेष्ठको भनाइ छ। प्याजको मूल्य बढेसँगै आयात घट्न थालेको उनी बताउँछन्। असोजमा दैनिक १ लाख ७० हजार किलो प्याज आयात हुँदै आएको उनले बताए।
तर कात्तिकमाम दैनिक ६० हजार किलो हाराहारीमा मात्रै प्याज आयात हुन थालेको छ। प्याज खरिद गर्दा भारतमै प्रतिकिलो १०७ रुपैयाँ पर्ने र ढुवानी खर्च जोड्दा प्रतिकिलो १२० रुपैयाँ पर्न आउँदा प्याज महँगिएको व्यवसायीहरु बताउँछन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749200817.png)
