प्रतिकात्मक तस्बिर
काठमाडौं– बिहीबार प्रतिनिधि सभामा आर्थिक वर्ष २०८०/८१को बजेटमाथि छलफल गर्ने क्रममा नेकपा एमालेका सांसद रघुजी पन्तले ‘उहिले–उहिले प्याज काट्दा आँशु आउँथ्यो। अब केही दिनपछि प्याज किन्दै आँशु आउँछ,’ भन्दै बजेटले ल्याएको निराशाप्रति व्यंग्य गरे।
‘बजेट आएपछि त उत्साह आउनुपर्ने हो नि! प्रत्येक दिन, प्रत्येक मान्छेले, उद्योगपतिले के भन्छन्, व्यापारीले के भन्छन्, अर्थशास्त्रीले के भन्छन् भनेर पढिरहेको छु। सबैजना भन्छन् यो बजेटले निराशा ल्यायो,’ उनले भने, ‘हुँदा–हुँदा तोरीको तेल, आलु र प्याजको भाउ पनि बढ्यो। उहिले–उहिले प्याज काट्दा आँशु आउँथ्यो। अब केही दिनपछि प्याज किन्दै आँशु आउँछ।’
नभन्दै अहिले थोक तथा खुद्रा बजारमा प्याजको मूल्य दोब्बर भइसकेको छ। बजेट भाषणअघि खुद्रा बजारमा प्रतिकेजी ४० रुपैयाँ पर्ने प्याज ८० देखि एक सय रुपैयाँसम्म पर्न थालेको छ। प्याजको भन्सार शुल्क बढ्ने भएपछि बजारमा प्याजको मूल्य वृद्धि भएको र प्याज पाउनै मुस्किल परेको खुद्रा व्यापारीहरू बताउँछन्।
कलंकीका खुद्रा व्यापारी उदयराज श्रेष्ठ कालीमाटी होलसेल बजारमै प्याज महंगीएर आएको बताउँछन्। ‘कालिमाटीमै हामीलाई ६०–७० रुपैयाँ पर्छ। यहाँ हामीले बढाएको होइन। हामी फाइदाका लागि व्यापार गरेको थोरै नाफा त कमाउन परिहाल्यो नि! मैले १० रुपैयाँ फाइदा लिएको छु। धेरै होइन। अब केही दिनमा सटेज हुन्छ। एक सय तिर्छु भन्दा पनि नपाउन सक्छ,’ श्रेष्ठले भने।
यस्तै कलंकीकै खुद्रा व्यापारी गोमा खनाल आफूले कालीमाटीमा प्याज किन्नै नपाएको बताउँछिन्। प्याजको भन्सार बढाउने हल्लाले व्यापारीले प्याज लुकाएको उनको गुनासो छ।
‘महंगो मूल्य तिरेर ल्याउन पनि कालीमाटीमा प्याजै छैन। पहिले होलसेलमा ३५ रुपैयाँ पर्ने प्याज सरकारको बजेट भाषणपछि मूल्य बढाएर ५०–६० हुँदै ७० सम्म पुर्याएका छन्। अब त्यति तिर्छुभन्दा पनि प्याज पाउन छाड्यो,’ खनालले भनिन्।
अर्का व्यापारी कासी घिमिरेको पनि भनाइ उस्तै छ। सरकारले बजेट भाषण गरेपछि प्याजको मूल्य होलसेलमै बढेको बताउँछन् उनी। होलसेलमा मूल्य बढेपछि आफूले पनि मूल्य बढाउन बाध्य भएको उनले बताए।
‘अस्तितिर ७० रुपैयाँ केजी पाउँथ्यो। अब त होलसेलमै एक सय रुपैयाँमा किन्छु भन्दा पनि पाइँदैन। प्याज सटेज भइसक्यो। कालीमाटीमा प्याज छैन। मसँग एक बोरा प्याज छ त्यो सकिएपछि प्याज आउँदैन,’ उनले भने।
व्यापारीले ल्याउन छाडे
कालीमाटी होलसेल बजारका व्यापारीहरुले भन्सार बढ्ने डरले प्याज ल्याउन छाडेको कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिका सूचना अधिकारी विनय श्रेष्ठ बताउँछन्। साथै उनले बजारमा प्याजको कारोबार नभएपछि बजारको मूल्यसूचीबाटै प्याज हटाएको जानकारी दिए।
‘अहिले कालीमाटी होलसेल बजारमा प्याजको कारोबार नै छैन। सरकारले बजेट भाषणमा भन्सार शुल्क बढाउने भनेपछि व्यापारीले ल्याउनै छाडेका छन्। २१ गतेदेखि नै हामी अनुगमनमा जाँदा कालीमाटी होलसेल बजारभित्र प्याजको कारोबार भएको देखेका छैनौं,’ उनले भने।
बजेट भाषण हुनुअघि दैनिक ८० देखि एक सय मेट्रिक टनसम्म प्याज भारतबाट आउने गरेको तर अहिले दैनिक एक मेट्रिक टन प्याज मात्रै बजारमा आउन थालेको उनले जानकारी दिए।
‘यहाँ बिक्री हुने तरकारी, फलफूल, प्याज जति पनि छ। त्यो हामीले ल्याउने होइन। यहाँका व्यापारीले आफैं ल्याउने हो। यो एक मेट्रिक टन प्याज आएको पनि व्यापारीले आफ्ना ग्राहकलाई मात्रै दिएको हुनसक्छ। व्यापारीको आफ्नै ग्राहक हुन्छन्। महंगो मूल्य भए पनि तिर्छु मलाई ल्याइदे भने पछि त व्यापारीले ल्याउनै पर्यो। तर बजारमा अहिले प्याजको कारोबार छैन,’ उनले भने, ‘बजार बाहिर के छ त्यो मलाई थाहा भएन। बजारभित्रका व्यापारीले प्याज ल्याएका छैनन्। एक सय मेट्रिक टन आउनेमा एक मेट्रिक टन आउनु भनेको एक प्रतिशत मात्रै आउँछ भन्दा पनि हुन्छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749200817.png)
