काठमाडौं– आकाशमा अझै बादलै छ। असोजको पहिलो हप्ता कटिसक्दा पनि मौसमानुसार दशैंको ‘भाइब्स’ आउन सकेको छैन। तर बजारलाई भने दशैंले छोइसकेको छ। संघीय राजधानी काठमाडौंका असन, नयाँ सडक (न्यूरोड), इन्द्रचोक लगायतका बजार क्षेत्र दशैंको किनमेल गर्ने उपभोक्ताले भरिभराउ छन्।
दशैंको किनमेलका लागि बजार पुग्नेको भिड देखिए पनि सामानको बिक्री भने अपेक्षित हुन नसकेको व्यवसायीहरुको गुनासो छ। त्यसको प्रमुख कारण हो– छोइनसक्नु भाउ। व्यापारीहरुलाई सामान नबिक्ला कि भन्ने चिन्ता छ। त्योभन्दा ठूलो चिन्ता उपभोक्ताको छ– भाउ बढेर सामान छोइनसक्नु छ। दशैं कसरी मान्ने?
दशैंको ‘सपिङ’का लागि न्यूरोड पुगेका काठमाडौंको टेकु बस्ने रमेश थापा आफ्ना लागि सर्ट किन्न भन्दै एक कपडा पसलमा छिरे। केही कपडा हेरेर आफूलाई सुहाउने एक सर्ट रोजे पनि। तर भाउ सुन्दा भने उनले सहन सकेनन्।
‘यस्तो महँगो! कसरी किन्नु? बरु पोहोरै किनेको सर्ट छ। यसपालि पनि त्यसैले काम चलाउनु पर्ला,’ रमेशले दिक्दारी पोखे।
उनका अनुसार अघिल्लो वर्षको दशैंका बेला नै ७०० रुपैयाँमा किनेको जस्तै सर्टको यसपटक व्यापारीले १५०० रुपैयाँ भने। ‘दोब्बरभन्दा बढी भाउ बढेको छ। के साह्रो महंगो भएको? सबै सामानको भाउ बढेको छ। खै, यस्तै हो भने त हामी जस्ताले दशैं मनाउन नसक्ने भयौं,’ रमेशले सुनाए।
रमेशकी श्रीमतीलाई भने व्यापारीले मनलाग्दी भाउ तोकेको लागेको रहेछ। ‘व्यापारीले आफूलाई जति मन लाग्यो त्यति नै भाउ राख्ने गरेका छन्। यहाँ न अनुगमन हुन्छ न त कारबाही नै। नेपाल हो, सक्नेले लुट्छन्,’ रमेशकी श्रीमतीले पनि आक्रोश पोखिन्।
मनलाग्दी भाउ, छैन कुनै अनुगमन
दशैंका लागि कुर्ता–सरवाल किन्न असन छिरेकी मिरा मगर त व्यापारीले सुनाएको भाउ सुनेर छक्कै परिन्। एउटा ‘फिक्स प्राइज’ पसलमा छिरेकी उनले कुर्ता र सरवालको भाउ सोध्दा बिक्रेता युवतीले सुनाइन्– कुर्ताको ४९०, सरवालको ६५०। दुवै किन्दा ११४० रुपैयाँ। उनलाई लागेको थियो, ७००–८०० सम्ममा आउला।
सपिङमा निस्किनु अगाडि आफ्नी दिदीसँग भाउ बुझेकी उनले बजारमा भने फरक स्थिति पाइन्। ‘दिदीले ४५० रुपैयाँमा आउने भनेको सरवालको यहाँ ६५० रुपैयाँ मूल्य छ। भाउ सुन्दै बेहोस भइएला जस्तो छ,’ मिराले भनिन्।
असनको एउटा कपडा पसलमा भेटिएकी काठमाडौंको बुढानीलकण्ठकी अनुसा सुनारले भने व्यापारीले मनलाग्दी भाउ गरेका कारण ‘बार्गेनिङ’ नगरी उचित मूल्यमा सामान किन्न नसकिने अनुभव सुनाइन्। ‘५०० रुपैयाँको सामानलाई सुरुमा २ हजार रुपैयाँ भन्छन्,’ अनुसाले सुनाइन्, ‘यहाँ पनि भृकुटीमण्डपको जस्तै बार्गिनिङ (मोलमोलाइ) गर्न जान्नु पर्छ। बार्गिनिङ गर्न सकिएन भने त मूल्यभन्दा तेब्बर बढी भाउ भन्छन्।’
असनकै अर्को एक फेन्सी पसलमा एक हुल युवतीहरु कपडा किन्न छिरे। उनीहरुले पसलमा राखिएका टिसर्ट हेरे। साहुले मूल्य सुनाए– १६०० रुपैयाँ।
‘कस्तो महँगो। हामीले अरु ठाउँमा ६०० रुपैयाँमा किनेको। यहाँ त तेब्बर बढी मूल्य छ। यस्तो पनि हुन्छ,’ एक युवती आक्रोशित भावमा प्रकट भइन्।
‘क्वालिटी राम्रो हो। अरु पसलमा जस्तो होइन नि,’ पसलेले आफ्नो सामानको चर्चा गर्न थाले। ‘हामीले यस्तै, सेम क्वालिटीको टिसर्ट किनेका छौं,’ अर्की युवती बोलिन्।
पसले भाउ केही सस्तो गर्न तयार भए। तर, युवतीहरुले भनेअनुसार कुरा मिलेन।
‘कस्तो ठग पसले रैछ यार! मनलाग्दी भाउ गरेको छ,’ बाहिर निस्किएपछि उनीहरु आपसमा भन्न थाले। ‘जहाँतहीँ यस्तै छ यार! लुटेराहरु पसल थापेर बसेका छन्,’ उनीहरुको हुलमा अर्की एक युवतीको आवाज सुनियो।
काठमाडौंको ठमेल बस्दै आएकी नितु राई किनमेलका लागि भने असन नै आउँछिन्। बिगत ७ वर्षदेखि आफूलाई चाहिने सामान असनमै किन्दै आएकी नितुलाई यस वर्ष भने यहाँको भाउ पनि महँगो लागेको छ।
‘अन्तको भन्दा सस्तो र राम्रो पनि सामान पाइने भएकाले असनमै सपिङ गर्दै आएकी छु। तर यसपालि भने भाउ छोइनसक्नु छ। पत्याउनै नसकिने मूल्य भन्छन् व्यापारीहरु,’ नितुले सुनाइन्।
उपभोक्ताले सामानको भाउ छोइनसक्नु भएको बताइरहँदा बजारमा सरकारी निकायको भने उपस्थिति छैन। न त कुनै अनुगमन गर्ने निकायले उपभोक्ताको मर्का बुझेको छ, न त अनुगमन नै भएको छ।
व्यापारीको गुनासो– चाइनाबाटै भाउ बढेर आएको छ, हामी के गरौं?
भोटाहिटीबाट असन छिर्ने बाटोमा विगत १० वर्षदेखि कपडा पसल चालाउँदै आएका विनोज मानन्धर यसपटक आफूहरु पनि महंगीको मारमा परेको बताउँछन्।
उनी भन्छन्, ‘अहिले उता (चीन)बाट नै सामान महंगोमा आएको छ। हामीले के गर्ने, अलिकति फाइदा राखेर बेच्ने हो। त्यही महँगो भएको छ। हामी पनि महँगीको मारमा परेका छौं।’
असनमै रेडिमेड कपडा पसल चलाउँदै आएका अर्का एक व्यापारीले पनि चाइनाबाटै सामान महँगिएर आएको सुनाए। ‘अहिले सामान हेरी–हेरी ३० देखि ६० प्रतिशतसम्म भाउ बढेर आएको छ। उताबाटै महँगो भएर आएपछि हामीले यहाँ सस्तोमा बेच्न सकिँदैन,’ ती व्यापारीको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749200817.png)
