काठमाडौं– वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तह निर्वाचनमा मत बदर धेरै हुने देखिएको निर्वाचनपूर्व पर्यवेक्षण प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। आम निर्वाचन पर्यवेक्षण समिति (जियोक)ले तयार पारेको प्रतिवेदनमा यस्तो दाबी गरिएको छ।
स्थानीय चुनावमा मतदाताले एकै मतपत्रमा सात ठाउँमा चिनो लगाउनु पर्ने र कतिपय मतदातामा कसरी चिह्न लगाउनुपर्छ भन्ने जानकारी नहुँदा मतपत्र बदर हुन सक्ने सम्भावना देखिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। यद्यपि, सहर–बजारका केही क्षेत्रमा नमूना मतपत्रमा ‘मक इलक्सेन’ गराएको देखिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। ‘गाउँ–ठाउँमा त्यसरी नै मतदान केन्द्रबाटै मतदातालाई नमूना मतपत्र देखाउँदै प्रशिक्षित गर्ने भनाइ मतदान अधिकृतहरुको रहेको छ,’ प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘निर्वाचन आयोगले पनि मतदान प्रक्रियाबारे मिडियामार्फत प्रचार सामग्री राखेको देखिन्छ। मोबाइल रिङटोनमार्फत मतदानका निम्ति उत्साहित गरे पनि मतपत्र बदर हुन नदिन मतदातालाई शिक्षा पर्याप्त नदिँदा यसपालि मतपत्र बदर संख्या बढ्ने सम्भावना देखिन्छ।’
राजनीतिक दलहरुले पनि मतपत्र बदर नहुने गरी मतदान गर्न सिकाउनुपर्ने भए पनि उनीहरु आफ्नो प्रचार–प्रसारमै लागेर मतपत्र बदर हुन नदिनेतिर ध्यान नदिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। ‘यसपटक दुई वा दुई भन्दा बढी दलहरुबीच तालमेल गरी उम्मेदवारी दिइएको छ। तालमेलबारे मतदाता पूर्ण जानकार नहुँदा उम्मेदवार नभएको ठाउँमा मतदान हुन सक्ने र त्यसले बदर मतको संख्या बढाउन सक्ने देखिन्छ,’ प्रतिवेदनमा भनिएको छ।
उत्साही माहोलमा उम्मेदवारी दर्ता
जिओकले गरेको अध्ययन प्रतिवेदनमा उम्मेदवारी दर्ताको पहिलो दिन दलसँग आबद्ध नभएका स्वतन्त्र, साना दलका तर्फबाट मात्रै उम्मेदवारी दर्ता गराउन उत्साहित भएको पाइयो। ठूला दलहरूका तर्फबाट दोस्रो दिन पनि ढिलो गरी उम्मेदवारी दर्ताका लागि लाइन बसेको हुँदा मध्यरातसम्म दर्ता गर्नुपरेको अवस्था देखा परे पनि निर्वाचनका लागि जनतामा उत्साही देखिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
राजनीतिक दलहरूले उम्मेदवारी दर्ताका दिन अधिकांश स्थानमा आफ्नो शक्ति प्रदर्शन गर्ने नाउँमा आचारसंहिताविपरीत सवारीसाधन, ब्यानरको प्रयोगलगायतका कार्य गरेको पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। नुवाकोटमा राजनीतिक दलले चुनाव चिह्नसहितका टोपी, टी–सर्ट, प्रयोग गरेको पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिकामा नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवारले नाम दर्ता गर्न जाँदा पाँच बालिकालाई पञ्चकन्याका रुपमा प्रयोग गरेको पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। गोर्खा जिल्लाको गोर्खा नगरपालिकामा नेपाली कांग्रेसको आधिकारिक उम्मेदवार विश्वदेव श्रेष्ठ आफ्नै कार्यकर्ताको कुटपिटका कारण सामान्य घाइते भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
उम्मेदवारी दर्ताका दिन सिन्धुपाल्चोकमा नेकपा माओवादी (केन्द्र) का आधिकारिक र विद्रोही उम्मेदवारका समर्थक बीच आपसी झडप हुँदा माओवादीको कार्यालय र मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयमा तोडफोड भएको, सिन्धुपाल्चोककै बलेफीमा माओवादी केन्द्र र नेपाली कांग्रेसका कार्यकर्ताबीच उम्मेदवारी दर्ताको दिन सामान्य झडप भएको पर्यवेक्षणबाट पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
आचार–संहिताको पालना
उम्मेदवारी दर्ताका दिन राजनीतिक दलका गतिविधिहरु भड्किला देखिए पनि प्रचार–प्रसारका क्रममा एकाध ठाउँ र छिटपुटबाहेक मूलभूत रुपमा राजनीतिक दलहरूले निर्वाचन आचारसंहिता पालना गरेको पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
निर्वाचन आयोगका अनुगमन टोलीले ठाउँठाउँमा आचारसंहिताविपरीतका प्रचार सामग्री हटाएको र आयोगले पहिला सम्बन्धित राजनीतिक दलहरूलाई प्रचार सामग्री हटाउन निर्देशन दिने गरेको र तिनले अटेर गरेमा प्रहरी–प्रशासन लगाउँदै आफैं हटाएको अनुगमन प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
घरदैलो कार्यक्रममा धेरै भीड गरेर जाँदा मतदाताहरूलाई समस्या परेको र मतदाताबाट ५/६ जनासम्म मात्र आए राम्रो हुने भन्ने सुझाव प्राप्त भएका प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749384056.png)
