मेडिकल सामग्री खरिदमा संलग्नहरू 'असिनपसिन', सांसदले यसरी पारे र्‍याखर्‍याख्ती

कोरोना अपडेट

दुर्गा दुलाल मंगलबार, असार ३०, २०७७ २०:१३

काठमाडौँ- प्रतिनिधिसभाको सार्वजनिक लेखा समितिले ओम्नी ग्रुपसँग खरिद गरिएका स्वास्थ्य सामाग्री खरिद प्रक्रियामा संलग्नहरूलाई बोलाएर छलफल गरेको छ। मेडिकल सामग्री खरिदमा भ्रष्टाचार भएको विषयमा सांसदहरूले रातारात अनुभव नै नभएको कम्पनीलाई दिने निर्णय किन भयो भनी प्रश्न उठाएका छन्।

स्वास्थ्य सामाग्री खरिदमा अनियमितता भएको विषयमा चलिरहेको छलफलमा सांसदहरूले ओम्नीलाई दिइएको ठेक्का शंकास्पद भएको भन्दै तत्कालीन स्वास्थ्य सचिव यादव कोइराला, स्वास्थ्य सेवा विभागका तत्कालीन महानिर्देशक महेन्द्र श्रेष्ठ र स्वास्थ्य मन्त्री भानुभक्त ढकालका सल्लाहकार डा खेम कार्कीलाई र्‍याखर्‍याखती पारेका थिए।

सांसदहरुले खरिद प्रक्रियामा कानुनले अधिकार नै नदिने मन्त्रीका सल्लाहाकारको प्रवेश, महानिर्देशकको भूमिका र ओम्नीलाई छनौट गरिएकोबारे प्रश्न सोधेका थिए। सांसदहरुले महामारीका बेला भएको भ्रष्टाचार बारेमा सबै जनतालाई थाहा भएकाले समितिमा साँचो बताउन आग्रह गरेका थिए। ओम्नीले यसअघि कहिल्यै पनि स्वास्थ्य सामाग्री खरिद नगरेको कुरा जानकारी हुँदाहुँदै किन दिएको? कालोसूचीमा किन नराखेको? एक्कासी किन रद्द गरेको भन्दै प्रश्न सोधेका थिए। समितिमा उपस्थित भएका पदाधिकारीले भने आफ्नो बचाउ गरेका थिए। यसपछि सांसदहरूले उनीहरुलाई पुनः प्रश्न गरेका थिए। उनीहरूको उत्तर दिन मेडिलक सामग्री खरिदमा संलग्नहरूलाई उत्तर दिन हम्मेहम्मे परेको थियो।

धर्मशीला चापागाँई
समितिमा जवाफ दिन आउँदा अनविज्ञता किन? तपाईहरुले समितिमा शुरुमै भयावह अवस्था भएको चित्र प्रस्तुत गर्नुभयो। हामीले पनि भोगेका छौँ। यसरी गर्ने अनियमितता गर्ने तपाईंहरुले होइन। काम गर्ने ठाउँमा हुनुहुन्थ्यो तर यस्तो डर देखाउन मिल्छ? तपाईंहरुले यो टेन्डर गर्दा मात्र किन भयावह अवस्था देख्नु भयो?
सम्झौता गरेको कम्पनीसँग तीन/चार दिनअघि जानकारी गराउनु भएको भन्ने आरोप छ नि? उच्च स्तरीय समितिको निर्देशनमा आफूहरूले काम गरेको भन्दै तपाईहरुले छुट पाउनु हुन्छ?

ओम्नीले तीन दिनमा सामान ल्याउने के ग्यारेन्टी थियो? सूचना लिक गरेर तपाईंहरु ठेक्का दिनु भएको आशंका हामीलाई पनि छ। ओम्नीलाई किन कालोसूचीमा राख्नु भएन? उसँग किनेको पिसिआर मेसिन अहिले किन थन्केका छन् त? तपाईहरुको काम गराई र भनाई मिल्यो त? स्वास्थ्य मन्त्रालयका डा रोशन पोखरेल सिनियर अनि डा खेम कार्की कसरी वार्ता समितिका संयोजक बने? महानिर्देशक सदस्य अनि विज्ञ सल्लाहाकार कसरी संयोजक हुनुभयो?

तेजुलाल चौधरी
चीनमा कोरोना भाइरस कहिले उत्पति भएको थियो? किन हामीले समयमा चासो देखाएनौं? १२ गते रातभर केके प्रक्रिया गर्नु भयो? तीन महिना तपाईहरुको के काम थियो? छिमेकी देशमा आउँदा हाम्रो देशमा पनि सर्छ भने सोच किन आएन? पहिला गरेको त्यो टेन्डर किन रद्द गरियो? मन्त्रीलाई सल्लाह र सुझाव दिन नियुक्त भएको व्यक्ति खरिदमा संलग्न हुन मिल्छ? मिटिङ कति बजेसम्म बस्यो? कालोसूचिमा राखेपछि मन्त्रिपरिषद्‍मा कसरी प्रस्ताव गयो? गुणस्तर नै थाहा नभएको सामानले दुई महिना कसरी धान्यो? ओम्नीसँग १० प्रतिशत मात्र सामान लिएको भनियो तर यसले दुई महिना धान्यो त?

मिनेन्द्र रिजाल
डा खेम कार्कीलाई मन्त्रालयको विज्ञ सल्लाहाकारको नियुक्ति मन्त्रिपरिषदले दिएको हो कि मन्त्रीले दिएको हो? सल्लाह दिन बनाएको व्यक्ति खरिद र वार्ता समितिमा कसरी बस्न मिल्यो र कुन कानुनले यो अधिकार दियो? बनाउनेलाई थाहा भएर बनाएको हो कि नियत नै खराब राखेर हो? कोरोना भयानक भन्नु भयो त्यो थिएन तथ्यांकमा कुरा गरौँ। विज्ञले अतिरञ्जना गर्नु भएन। लकडाउन तयारीका लागि थियो तर यसमा कति काम गर्नु भयो त?

विज्ञले यसरी लासमा टेक्ने? ५० लाख मानिस मर्ने अवस्था थियो भनेर हल्ला गर्न ठिक हुन्छ? आरडिटी किन परीक्षण गरियो?

पार्वती डिसी चौधरी
सचिव, महानिर्देशक र विज्ञले आफ्नो कुरा राख्नु भएको छ। तर चित्त बुझेन। यस्तो अवस्थामा भ्रष्टाचार गर्ने कुरा गलत छ। आरडिटीले गलत रिपोर्ट दियो। यो बन्द गर्नुपर्छ भन्दा पनि हाम्रोमा किन भइरहेको छ?

राजन केसी
सामान खरिद भयो भन्दा पनि कसरी भयो भन्नेमा समितिको चासो हो। तीन करोड नेपालीको चासो यसमा छ। यस्तो महामारीको अवस्थामा पनि पैसाका पछि लाग्ने भनेर सवैको बदनाम भएको छ। सार्वजनिक खरिद ऐन समात्नुपर्नेमा त्यसलाई मिचिएको छ। मन्त्रीका सल्लाहकारले अज्ञानमा परेर खरिद समितिमा बसेको हो कि नियत राखेर हो? यहाँ १४ प्रतिशत भनेर बचाउ गर्नुभयो तर हेर्दा २०० प्रतिशत महँगोमा खरिद भएको छ।

मीना सुब्बा
आधा कुरा र जानकारी बोकेर समितिमा नआउनुस्। जनताबाटै स्वास्थ्य सामाग्री खरिदमा भ्रष्टाचार भएको गुनासोपछि समितिले छानबिन थालेको हो। डब्लुएचओले पहिले नै सचेत गराएको थियो तर मन्त्रालय त्यो अवधिमा कहाँ निदाएको थियो? सरकारले नेपालमा पनि आउँछ भन्ने अनुमान गरेन कि खरिदमा भ्रष्टाचार गर्न ढिलाई गरियो? चैत ११ गते लकडाउन भएको थियो। तर खरिदमा यही समय कुरेर बसेको हो?

सूर्य पाठक
विश्वभर कोरोना शुरु भइसकेको अवस्थामा मेडिकल सामग्री खरिदमा उतिबेला सरकारले किन चासो देखाएन? शुरुमा निकालिएको टेन्डर किन रद्द भयो? तपाईंहरुले भयावह अवस्था देखाएर उन्मुक्ति लिन खोज्दै हुनुहुन्छ। भयावह अवस्था देखाउनु पनि भयो। तर यसरी कानुन मिच्ने कुरा छुट हुँदैन। जुन कम्पनी छान्नु भयो त्योसँग मेडिकल सामाग्री आयातको अनुभव नै छैन। ओम्नीले ल्याएको पाँच वटा पिसिआर मेसिनले काम गरेन भनिन्छ यसको जिम्मेवारी कसले लिने हो? यति छिटो गर्नु भयो चैत १२ गते नै सबै भ्याउनु भयो। खरिद प्रक्रियामा जसरी काम गर्नु भयो यसरी रातारात गर्नु शंकास्पद होइन र? २ दिनपछि सामान ल्याउछु भन्दाभन्दै किन रद्द गर्नुभयो?

अमनलाल मोदी
खरिदमा तपाईहरु संलग्न हुनुभयो। भ्रष्टाचार भयो। अनियमितता भयो। त्यसैले यहाँ तपाईंहरु आउनु भएको छ। लेखा समितिले पनि त्यही कारण अनुसन्धान र अध्ययन गरिरहेको छ। सत्यतथ्य के हो भन्ने राख्न पाउने मौका पाउनु भएको छ। नियोजित हो कि के हो? यो खरिदको योजनाकर्ता खेम कार्की छन् भन्ने छ योजनामा भएको हो कि होइन। यसको छानबिनका लागि संसदको उपसमिति बनाउन सभापतिसँग माग गर्दछु।

विरोध खतिवडा
ओम्नीले ल्याएका सामान गुणस्तर परीक्षणमा पठाएको देखिन्छ। तर गुणस्तर थियो कि थिएन भन्ने कतै उल्लेख भएको पाइएन। यो थियो कि थिएन? यथार्थ के हो? तपाईहरुले जवाफ दिन पर्‍यो? यदि थिएन वा प्रमाणित नभएको भने गल्ती भयो। त्यो कसले स्वीकार गर्ने र सजायको भागीदार को हुने हो? सामाग्री खरिदको गोलचक्कर हेर्दा अर्थ समिति नै तीनछक्क पर्ने अवस्था छ।

चैत १० गते डा कार्कीले नियुक्ति लिएर स्वास्थ्य मन्त्रालय हाजिर हुनुअघि १ बजेको बैठकमा अर्कै संयोजक हुने, अनि उहाँ आएपछि उहाँ हुने निर्णय कसरी हुन्छ? विभागका महानिर्देशक सदस्य बनेर मन्त्रीका सल्लाहकार कसरी संयोजक बन्न मिल्छ? ओम्नी समूहले औषधि खरिदको अनुमति थियो कि थिएन किन हेरिएन?