स्वास्थ्यमा अनियमितता शृंखला : २८ करोडका सामग्री किन्न ३ दिन मात्र समय दिँदै शनिबार टेन्डर आह्वान

कोरोना अपडेट

काठमाडौं- सरकारले झन्डै २८ करोड रुपैयाँ बराबरको मेडिकल सामग्री खरिदका लागि ३ दिनको मात्र समय दिँदै टेन्डर आह्वान गरेको छ। शनिबार तीन दिन मात्र समय दिँदै स्वास्थ्य सेवा विभागले टेन्डरका लागि सूचना प्रकाशन गरेको हो।

विभागले कोरोना परीक्षणमा प्रयोग हुने उपकरण अटोमेटिक आरएनए एक्स्ट्र्याक्सन मेसिन ७ सेट र ५ लाख किट खरिदका लागि शनिबार टेन्डर गरेको छ।कोरोना परीक्षणका लागि संकलन गरिएको स्वाब पिसिआर परीक्षण मेसिनमा राख्नुअघि प्रशोधनका लागि अटोमेटिक आरएनए एक्स्ट्र्याक्सन मेसिन प्रयोग गरिन्छ। यसका प्रयोग भएसँगै संकलित नमुनाको परीक्षणको दायरा बढाउन सहज हुन्छ।

अहिले कोरोना परीक्षणका लागि संकलन भएको स्वाब प्रशोधनको काम म्यानुयल रुपमा भइरहेको छ। जसका कारण संकलन भएको नमुनाको परीक्षण गर्न लामो समय लाग्ने गरेको छ।

सातै प्रदेशमा एक-एक वटा यो उपकरण उपलब्ध गराउने भन्दै विभागले खरिद गर्न लागको हो। विभागले ५ लाख किट पनि आवश्यक पर्ने भन्दै खरिद गर्न शनिबार टेन्डर सार्वजनिक गरेको हो।

विभागले शनिबार (१३ जुन)मा सूचना प्रकाशन गर्दै मंगलबार (१६ जुन) दिउँसो १२ बजेभित्र इच्छुक फर्मले ७० लाख रुपैयाँको बैंक ग्यारेन्टीसहितको धरौटी राखी टेन्डरमा सहभागी हुनुपर्ने सर्त राखेको छ। यसका अन्य सर्त तथा विवरण विभागको वेबसाइटमा राखिने टेन्डरको सूचनामा विभागले उल्लेख गरेपनि यो समाचार तयार पार्दासम्म ती विषयमा विभागले कुनै विवरण र सर्त वेबसाइटमा राखेको छैन।

विभागले १६ जुन अर्थात् मंगलबार दिउँसो ३ बजे प्रस्ताव खोलिनेसमेत जानकारी गराएको छ। यी सबै सामग्रीको लागत २८ करोड रुपैयाँ हाराहारी रहेको छ।

शनिबार टेन्डर आह्वान गरिएकाले 'सेटिङ'को शंका
विभागले मेडिकल सामग्री खरिदका लागि गर्दै आएका पछिल्ला टेन्डरहरूमध्ये अधिकांश विवादित बन्दै आएका छन्। बिहीबार मात्रै भिटिएम खरिदका लागि सम्झौता गर्न लागेको टेन्डरमा पनि विवाद सुरु भएसँगै सो सम्झौता अहिलेसम्म हुन सकेको छैन। पुनः ७ वटा अटोमेटिक आरएनए एक्स्ट्र्याक्सन मेसिन र ५ लाख किट खरिदमा पनि सेटिङ भएको शंका उत्पन्न भएको छ।

सेटिङको शंका उत्पन्न हुने प्रमुख कारण हो, शनिबार पारेर २८ करोड रुपैयाँ बराबराको मेसिन तथा किट खरिदका लागि टेन्डर आह्वान गर्नु हो। नेपाली व्यवसायीसँग खरिद गर्ने गरी टेन्डर आह्वान गरिए पनि यी सामग्री विदेशबाट नै आयात गनुपर्ने हुन्छ। यसका लागि सामान उपलब्ध गराउने इच्छा प्रकट गर्दै टेन्डरमा सहभागी हुने कम्पनीले पनि उत्पादन कम्पनी वा विदेशी पार्टीसँग छलफल गर्नु पर्ने हुन्छ। बिदाका दिन सूचना प्रकाशन भएकाले छलफलका लागि कम समय मात्र उपलब्ध हुन्छ। विदेशका अधिकांश स्थानमा आइतबार पनि बिदा पर्छ। यसर्थ टेन्डरमा सहभागी हुन चाहेने कम्पनीले आफ्नो पार्टीसँग कुराकानी तथा छलफल गर्ने सक्ने अवस्था रहँदैन।

बाँकी रह्यो एक दिन अर्थात् सोमबार। सोमबार एक दिनमै व्यवसायीले विदेशी पार्टीसँग छलफल गरी सबै टेन्डरका लागि आवश्यक पर्ने सबै डकुमेन्ट तयार गर्न सहज हुँदैन। मंगलबार त व्यवसायीले टेन्डरका लागि सूचनामा सहभागी हुन प्रस्ताव राख्नै पर्ने हुन्छ। यसर्थ एकदमै कम समय र त्यसमा बिदा हुने अवस्थामा टेन्डर आह्वान गरिएकाले यस पटकको खरिद प्रक्रियामा पनि शंका उब्जिएको हो।

विभागले टेन्डर आह्वान गरेका सामान युरोप-अमेरिकमाबाट नै ल्याउनुपर्ने हुन्छ। ती देशका पार्टीले बिना डकुमेन्ट कुनै पनि काम अघि बढाउँदैनन्। यस्तो अवस्थामा विभागले न्यूनतम पनि २ देखि ३ दिनको 'वर्किङ डे'को समय दिनुपर्नेमा एक 'वर्किङ डे'को मात्रै समय दिएकाले यो टेन्डरमा पनि केही सीमित व्यक्तिबाटै खरिद गर्ने गरी कानुनी प्रक्रिया पूरा गर्नका लागि मात्रै शनिबार सूचना निकालेको हुने सक्ने शंका गरिएको हो।

यसलाई पुष्टि गर्ने अर्को आधार पनि छ। अहिलेसम्म खरिदका लागि टेन्डर गरिएको सामाग्री खरिदका सर्तहरुको सम्पूर्ण विवरण विभागले आफ्नो वेबपेजमा राख्ने गरेको छ। तर यो खरिदका लागि विभागले वेबसाइटमा हालसम्म कुनै पनि विवरण राखेको छैन। यो सबै गर्नुको पछाडि कुनै एक निश्चित व्यक्ति वा फर्मसँग मात्रै सामाग्री खरिदका लागि 'सेटिङ' भएको हुन सक्ने आशंकालाई बलियो बनाएको छ।

कुनै र्फम वा व्यक्तिसँग सामग्री खरिद गर्न विभागले पहिले नै सबै विवरण दिएर काम गर्न लागएको र उसले सबै प्रक्रिया पूरा गरेर 'सामान ल्याउन सक्छु' भनेकाले कानुनी प्रक्रिया पूरा गर्नकै लागि मात्र यति छोटो समय दिएर टेन्डर आह्वान गरिएको शंका उब्जिएको हो।

विभाग उच्च स्रोतकै कुरालाई विश्वास गर्ने हो भने पनि तीन दिनको समयमा २८ करोड रुपैयाँ बराबरको मेडिकल सामाग्री खरिदको टेन्डर सेटिङमा भएको हो। कुनै पनि व्यवसायीले यति छोटो समयमा टेन्डरमा सहभागी हुँदै गुणस्तरीय सामग्री दिने सक्ने अवस्था नहुने विभाग स्रोतको भनाइ छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।