काठमाडौं– २२ औं संस्करणको विश्वकप फुटबल प्रतियोगिता आज (आइतबार) बाट सुरु हुँदैछ। विश्व फुटबलको सबैभन्दा ठूलो प्रतियोगिता खाडी राष्ट्र कतारमा धुमधामका साथ हुँदैछ।
नेपाली समयअनुसार आइतबार राति ८:४५ बजेबाट उद्घाटन समारोह हुँदैछ। यसपटकको कतार विश्वकपको आधिकारिक गीत ‘हाया हाया’ हो। यसको अर्थ ‘साथ हुँदा झन् राम्रो’ हुन्छ। उद्घाटन समारोह सकिएपछि ९:४५ बजेबाट उद्घाटन खेल हुँदैछ। आयोजक राष्ट्र कतार र इक्वेडरबीच पहिलो खेल हुनेछ।
मानव अधिकार उल्लंघन, कामदारको मृत्यु जस्ता विषयले पनि कतार विश्वकपले ठूलो आलोचना पनि खेप्यो। रंगशाला निर्माणका बेला आप्रवासी कामदारहरुको मृत्यु, सेवा सुविधा कम जस्ता विषय निकै विवादित बने। एम्नेष्टी इन्टरनेशनलले कामदारहरुलाई ४४० मिलियन अमेरिकी डलर क्षतिपूर्ति दिनुपर्ने माग नै राखेकाे थियो। हरेक ४ वर्षमा आउने विश्वकपभन्दा यो पटकको विश्वकपका केही विशेषता भने फरक छन्।
पहिलो हिउँदे विश्वकप
जुन–जुलाई महिनामा हुँदै आएको विश्वकप यो पटक भने नोभेम्बर, डिसेम्बरमा हुँदैछ। कतारमा गर्मी ज्यादा हुने भएकाले विश्वकप फुटबलको इतिहासमै पहिलोपटक हिउँदमा विश्वकप सुरु हुन लागेको हो। जुन–जुलाईमा ४४ डिग्रीसम्म तापक्रम पुग्ने कतारमा नोभेम्बर डिसेम्बरमा भने २८ डिग्रीसम्म हुनेछ।
यस पटकको विश्वकप एसियाली मुलुकमा हुन लागेको दोस्रो विश्वकप हो भने मध्यपूर्वी एसियाले आयोजना गरेको पहिलो हो। यसअघि एसियाली राष्ट्र जापान र दक्षिण कोरियामा सन् २००२ को विश्वकप भएको थियो।
मदिरामा खुकुलो नीति
कतारमा सार्वजनिक स्थलहरुमा मदिरापान गर्न प्रतिबन्ध छ। तर विश्वकपलाई मध्यनजर गरेर कतारले केही खुकुलो नीति लिएको छ। विश्वकपलाई लक्षित गरेर निश्चित स्थानहरुमा मदिरा खुला बनाइएको छ। विभिन्न स्थानहरुमा 'फ्यान जोन' बनाइएको छ जहाँ मदिरा किन्न र पिउन पाइने छ। तोकिएको स्थानभन्दा बाहिर मदिरा पिएमा ६ महिनासम्म कैद वा ८५० अमेरिकी डलरसम्म जरिवाना हुने प्रावधान छ।
पहिलोपटक तीन महिला रेफ्री
कतार विश्वकपको अर्को विशेषता भनेको महिला रेफ्री। पहिलोपटक विश्वकपमा तीन महिला रेफ्रीले खेलाउँदैछन्। महिला रेफ्रीहरुमा जापानकी रेफ्रीद्वय योसिमी यामासिता र रवान्डाकी सालिमा कुमान्सागा र फ्रान्सकी स्टेफानी फ्रापार्ट छन्। पुरुष विश्वकप फुटबलमा महिला रेफ्री अहिलेसम्म भएका थिएनन्।
तोकिएकोभन्दा एक दिन पहिल्यै सुरु
फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाले नोभेम्बर २१ बाट विश्वकप सुरु हुने आधिकारिक निर्णय गरेको थियो। फिफाको उक्त निर्णय अनुसार उद्घाटन खेल युरोपियन मुलुक द नेदरल्याण्डस र अफ्रिकी मुलुक सेनेगलबीच हुने तय भएको थियो।
तर, उद्घाटनमा खेल आयोजक राष्ट्रले खेल्दै आएकाले पहिलो खेल कतारको हुनुपर्ने माग कतारले गरेपछि विश्वकप एक दिन पहिल्यैबाट सुरु हुने भएको हो। कतारको अनुरोधलाई फिफाले स्वीकार गरेपछि आइतबार कतार र इक्वेडरबाट खेल सुरु हुनेछ।
रंगशालामा एसी
कतारमा अत्यधिक गर्मी हुने भएकैले हिउँदमा विश्वकप आयोजना गरिएको हो। नोभेम्बर डिसेम्बरमा पनि गर्मी नै हुने भएकाले गर्मीबाट जोगिनका लागि कतारले रंगशालामा एसी जडान गरेको छ।
एसी र एअर कन्डिसन जडान गरेर दर्शकलाईलाई गर्मीबाट जोगाउने आयोजक राष्ट्र कतारले जनाएको छ। विश्वकपमा रंगशालामा एअर कन्डिसन र एसी जडान भएको पनि यो पहिलोपटक हो ।
रुसमाथि प्रतिबन्ध
२१ औं संस्करणको आयोजक राष्ट्र रुसले भने विश्वकप खेल्न नपाउने भएको छ। युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछि फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाले रुसमाथि प्रतिबन्ध लगाएको हो। युरोपेली फुटबल संघ युईएफएले पनि फुटबल गतिविधिमा रुसलाई प्रतिबन्ध गरेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।