राजनीतिक दलहरुको केन्द्रमा मधेस

निर्वाचन विशेष

नवीन झा बुधबार, असोज १२, २०७९ २०:५६

जनकपुरधाम- सत्ता गठबन्धनलाई सिट बाडफाँटमा परेको सकसको केन्द्रमा छ, मधेस प्रदेश। एमालेले चलाइरहेको पार्टी प्रवेशको लहरको केन्द्रमा पनि मधेस नै छ। राप्रपादेखि नयाँ खुलेको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीसम्मले पनि मधेसमै गतिविधि बढाइरहेका छन्। यसरी सत्ता पक्षदेखि प्रमुख प्रतिपक्षीसम्मको ध्यान मधेसमै केन्द्रित भएको देखिन्छ।

विभिन्न पार्टीहरुले मधेसमा आफ्नो प्रभाव बढाउन प्रयत्न गरिरहँदा मधेस केन्द्रित दलहरु जनता समाजवादी पार्टी र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी पनि आफ्नो राजनीतिको आधार क्षेत्र बचाउन प्रयत्नशील नै देखिन्छन्।

एमाले अध्यक्ष केपी ओली अघिल्लो शनिबार जनकपुर–जयनगर रेल नै चढेर धनुषा- २ मा पार्टी प्रवेश कार्यक्रममा सहभागी भएका थिए। त्यसअघि उनी जनकपुर उपमहानगरमै आयोजित पार्टी प्रवेश कार्यक्रममा पनि सहभागी भएका थिए।

यता सत्ता गठबन्धन पनि पछिल्लो समयमा मधेसमा अल्झेको देखिन्छ। प्रत्यक्षतर्फका १ सय ६५ सिटको बाँडफाँट गर्न केन्द्रित छलफलहरुको गाँठो मधेस प्रदेशको ३२ सिटमा आएर अडकिएको देखिन्छ। मधेसमा कांग्रेस र जसपाले धेरै सिटमा दोहोरो दाबी प्रस्तुत गरिरहेका छन्। जसकारण गठबन्धनको बैठक अघिल्लो हप्ता प्रभावित भएका थिए।

कांग्रेसको मधेस प्रदेश समितिले औपचारिक बैठक नै गरेर प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभामा ६० प्रतिशत सिट आफूसँग राखेर मात्र तालमेल गर्न पार्टी नेतृत्वलाई सुझाएको थियो। यद्यपि पार्टी नेतृत्व आफूहरुले सुझावमा अडिग रहनेमा स्थानीय कांग्रेस नेताहरु ढुक्क छैनन्।

पार्टी महाधिवेशनपछि संगठन चलायमान रहेकाले स्थानीय तहको निर्वाचनमा पनि कांग्रेस मधेस प्रदेशको पहिलो दल भएको थियो। प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनमा पनि कांग्रेस एक्लैले बहुमत ल्याउन अवस्था रहेको स्थानीय नेताहरु बताउँछन्। पार्टी केन्द्रलाई त्यसको जानकारी पटकपटक गराइएको पनि उनीहरुको भनाइ छ।

तर गठबन्धनमा जसपाले मधेस प्रदेशमा बहुमत ल्याउने गरी र प्रतिनिधिसभामा सबैभन्दा बढी सिट पाउनुपर्ने अडान लिएको छ। जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले मधेसमा आफूलाई सबै भन्दा बढी सिट नदिइए निर्वाचनमा तालमेल नै हुन नसक्ने अडान राखिरहेका छन्। त्यही अडान स्वरुप अघिल्लो हप्ता बसेको गठबन्धनको दुइटा बैठक नै बहिष्कार गरेका थिए।

जनकपुरका बस्ने विश्लेषक तथा लेखक मनोज साहले दलहरुको बीचमा मधेसमा को बलियो भन्न्ने होडबाजी देखिएको टिप्पणी गरे। साहले अघिल्लो निर्वाचनमा मधेसमा प्रचार समेत गर्न आउन नसकेका एमाले अध्यक्ष ओली अहिले मधेसका गाउँ गाउँ पुगेर पार्टी प्रवेशमार्फत् त्यही सन्देश दिन खोजीरहेको बताए।

मधेसलाई आफ्नो आधारभूमी दाबी गर्ने कांग्रेस पनि मधेस आन्दोलनपछि पहिलो पटक यहाँ आफूलाई बलियो महसुस गरिरहेको साहको भनाइ छ। उनी भन्छन, 'मधेसमा स्थानीय कांग्रेसीहरु धेरै पछि आफूलाई बलियो ठानिरहेको अवस्था छ। त्यसको मुख्य कारण विगत पाँच बर्षमा मधेस केन्द्रित दलहरुले संगठनमा ध्यान नदिनु हो।' मधेसमा काग्रेस र एमालेको संगठन अवस्थामा पछिल्लो समय व्यापक सुधार देखिएको भन्दै साहले त्यसको प्रभाव निर्वाचनमा पर्ने बताए।

एमाले नेता सत्यनारायण मण्डलले पनि आफूहरु मधेसमा पहिलो शक्ति बन्ने दाबी गरे। नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उनले संगठन र विचार दुवैको हिसाबले आफूहरु मधेसमा सबल रहेको उनको दाबी छ। उनले अघिल्लो निर्वाचनको बेला आफूहरुको विरुद्धमा फैलाइएको भ्रम चिरिएको उनको भनाइ छ।

यस्तै दाबी कांग्रेसको मधेस प्रदेश समितिका अध्यक्ष कृष्ण यादवको पनि छ। यादवले मधेसमा कांग्रेस सधै बलियो रहेको र आज पनि एक्लै पहिलो पार्टी बन्ने ल्याकत राख्ने दाबी गरे। तर यादवले केन्द्रीय निर्णय अनुसार गठबन्धनमै जाने र गठबन्धनलाई नै जिताउने गरी अघि बढेको बताए।

मधेसमा कांग्रेसको शक्तिसँग कसैले पनि भिड्ने अवस्था नरहेको यादवको दाबी छ। उनले मधेस सधैँ काग्रेसको पक्षमा रहेको र अहिले पनि मधेसमा कांग्रेसको त्यही अनुसार चहलपहल देखिएको बताए। 'गठबन्धनमा पनि यो कुरा सबैले स्वीकार गरेकै छन', यादवले नेपाल लाइभसँग भने, 'तर सबैको चित्त बुझाएर नै हामी अगाडि बढ्ने सोचमा छौँ।'