पोखरा– नेपाल सरकारले ०७६ मा ‘एक वडा, एक आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्र’को अवधारणा ल्यायो। सोही बमोजिम आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा वडामा आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्र निर्माणका लागि बजेट विनियोजन भयो।
कास्कीको मादी गाउँपालिका–४ मा पनि सोही आवमा आधारभूत स्वास्थ्य केन्द्र निर्माणका लागि ४६ लाख बजेट विनियोजन भएको थियो। त्यहाँ जग्गा खरिद तथा छनोटको प्रक्रिया सुरु भयो। वडामा आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्र निर्माणका लागि ३ जग्गादाताबाट साढे २ रोपनी जग्गा निःशुल्क उपलब्ध भयो।
जग्गा उपलब्ध भएसँगै त्यहाँसम्म मोटरबाटो निर्माण गरियो। गाउँपालिकाले आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्रको भवन निर्माण गर्न उपभोक्ता समितिलाई जिम्मा दियो। उपभोक्तामार्फत् ३८ लाखमा काम सम्पन्न भयो। उपभोक्ता समितिले २०७६ को अन्त्यतिरै गाउँपालिकालाई भवन हस्तान्तरण गर्यो।
सोही वर्षबाट आधारभूत स्वास्थ्य केन्द्रको सेवा पनि प्रारम्भ भयो। तर, २ वर्षसम्म सेवा प्रवाह गरेको आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्र नयाँ जनप्रतिनिधि आएसँगै सार्ने निर्णय गरियो। वडामा आएका नयाँ जनप्रतिनिधिले सेवा केन्द्र सार्न सिफारिस गरे। वडाको सिफारिस तेस्रो गाउँकार्यपालिका बैठकले पनि सहजै स्वीकृत गर्यो।
अहिले आधारभूत स्वास्थ्य केन्द्र पुरानो ठाउँभन्दा एक सय मिटर टाढा सारिएको छ। तारकाङ सामुदायिक भवनमा अहिले आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्र छ।
स्वास्थ्य केन्द्र अहिले सारिएको पुरानो भवन
गाउँपालिकाले आफूहरुसँग सल्लाह नगरी सेवा केन्द्र सारेको जग्गादाता रामजी सापकोटाको गुनासो छ। ‘जुन कामका लागि भनेर हामीले जग्गा दिएका हौं। जग्गा बेचेको होइन, दान गरेको हो। अघिल्ला जनप्रतिनिधिको सल्लाह र अनुरोधमा हामी जग्गा दिएका हौं। तर, नयाँ जनप्रतिनिधि आइसकेपछि बिना सल्लाह सुरुआतमै स्वास्थ्य केन्द्र सार्नुभयो,’ उनले भने।
स्वास्थ्य केन्द्र पुरानै ठाउँबाट सञ्चालन हुनुपर्नेमा सापकोटाले जोड दिए। ‘कि स्वास्थ्य केन्द्र त्यहीँ हुनुपर्यो। सारिन्छ भने हाम्रो त्यसमा सहमति छैन। कि हामीलाई हाम्रो जग्गा फिर्ता दिनुपर्यो। जग्गा माग्ने बेला एउटा कुरा गर्ने अनि अहिले चाहिँ अर्काे कुरा गरेर हामीलाई पेन्डुलम बनाउने काम भयो,’ सापकोटाले आक्रोश पोखे।
अहिले यस विषयमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा उजुरी हालेको सापकोटा सुनाउँछन्। ‘हामीले ३ वर्षअघि पुराना जनप्रतिनिधि हुँदा पालिकालाई जग्गा उपलब्ध गरायौं। उहाँहरुले बनाउनुभो। उपयुक्त थिएन भने त्यतिखेरै नबनाउनुपर्ने पर्ने। अहिले के कारणले अनुपयुक्त भयो?,’ उनले प्रश्न गरे, ‘प्रष्ट जवाफ चाहियो, त्यसका लागि अख्तियारमा उजुरी गरेका छौं।’
आफूखुशी गर्ने भए जग्गा फिर्ता गर्न उनले आग्रह गरे। ‘ठिक छ आफूखुसी गर्ने भए हाम्रो जग्गा फिर्ता दिनुस्। घरमै लगेर सञ्चालन गर्ने भए पनि गर्नुस् भन्ने कुरा हाम्रो छ,’ उनले थपे।
मादी गाउँपालिका वडा नम्बर ४ का वडाध्यक्ष शिव सापकोटाले पहिले स्वास्थ्य सेवा केन्द्र रहेकै भवनमा स्वास्थ्य सेवा केन्द्र सारिएको जिकिर गरे। ‘पहिले तारकाङ सामुदायिक भवनमा स्वास्थ्य सेवा केन्द्र थियो। पछि कोभिडका बेला आइसोलेसन बनाउँदा भवन पाइएन। नपाइएपछि त्यहाँ लगेर गाउँपालिका स्तरीय आइसोलेसन सेन्टर बनाइएपछि स्वास्थ्य सेवा केन्द्र सारिएको थियो,’ उनले भने।
जग्गादाताले दिएको जग्गामा बनेको स्वास्थ्य केन्द्रको नयाँ भवन। पायक नपर्ने भन्दै नयाँ जनप्रतिनिधिले यहाँ अब कृषि शाखा राख्ने निर्णय गरेका छन्।
गाउँबासीकै अनुरोधमा स्वास्थ्य सेवा केन्द्र भवन सारिएको वडाध्यक्ष सापकोटाको तर्क छ। ‘गाउँबासीबाट जुन प्रयोजनका लागि सहयोग उठाएर भवन बनाइएको थियो, त्यही प्रयोजनका लागि प्रयोग गर्न गाउँबासीले आग्रह गरेका हुन्,’ उनले भने।
‘हिजो व्यवहारिकताका लागि माथि सारियो। गाउँपालिकाको आइसोलेन सेन्टर बनाउनुपर्यो नि त,’ उनले थपे, ‘अहिले आइसोलेसन सेन्टर छैन। सामान्य अवस्थामा आइसकेका छौं। तल्लो भवनको तल्लो तला पूरै खाली थियो। त्यो खाली भएको हिसाबले गाउँलेकोे अनुरोध सारिएको हो।’
पहिलेको भवनभन्दा अहिलेको भवन धेरै हिसाबले पायक पर्ने स्थानमा रहेको सापकोटाले जनाए। ‘रोडसँग जोडिएको छ। एम्बुलेन्सको पहुँच छ। हरेक हिसाबले एम्बुलेन्स बाटैमा राखेर प्राथमिक उपचार गरेर त्यहाँबाट पठाम् भने पनि मिल्छ,’ उनले भने।
पहिलेको स्वास्थ्य सेवा केन्द्र भएको भवन र अहिले सारेको भवनको दूरी १ सय मिटर मात्र छ। स्वास्थ्य केन्द्र भएको भवनमा जान असजिलो भएको र सामुदायिक भवन आइसोलेसन हटाएपछि खाली रहेको भवनमा ल्याइएको वडाध्यक्ष सापकोटाले बताए। ‘अहिले र पहिलेको भवन १ सय मिटर दूरीमा पर्छन्। दूरीको हिसाबले सय मिटर फरक होला तर जाने बाटो अलिकति अप्ठ्यारो छ,’ उनले भने।
स्वास्थ्य केन्द्र सारिएपछि खाली रहेको भवनमा गाउँपालिकाकै कृषि शाखा सञ्चालन हुने वडाध्यक्ष सापकोटाले जनाए। ‘सारिएको भवन गाउँपालिकाको स्वामित्वमा छ। उक्त भवनमा गाउँपालिका स्तरीय कृषिको शाखा राख्ने निर्णय भएको छ,’ उनले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749367495.jpg)
